სოკოს ქუდი
სოკოს ქუდი (ლათ. pileus) — ქუდიანი სოკოს ნაყოფსხეულის ნაწილი. სოკოს განსაზღვრისთვის მნიშვნელოვანი მახასიათებლებია ქუდის ფორმა, ზომა, ფერი და ზედაპირი.
ქუდის შიდა ნაწილს რბილობი ეწოდება: მისი ზედაპირი დაცულია თხელი კანით, ხოლო ქვედა ზედაპირზე აქვს ჰიმენოფორი სპორებიანი შრით (ჰიმენიუმი).[1] ჰიმენოფორის ტიპი (გლუვი, მილისებრი, ფირფიტებიანი და ა.შ.) აგრეთვე მნიშვნელოვანია როგორც სოკოების უმეტესი ჯგუფის, ასევე ცალკეული სახეობების დადგენისთვის.
ქუდის ფორმები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]განასხვავებენ შემდეგ ძირითად ფორმებს:
-
ზარისებრი
-
კონუსისებრი
-
ამოზნექილი
-
ბრტყელი ჩაღრმავებით
-
ბრტყელი
-
ძაბრისებრი
-
არასიმეტრიული (ექსცენტრული ფეხით)
-
ნახევარსფეროსებრი
-
ჩაჭყლეტილი
-
ბორცვაკით
გარდა ამისა, სამეცნიერო ლიტერატურაში შესაძლოა წარმოდგენილი იყოს ქუდის ფორმების უფრო ზუსტი განსაზღვრება, თუმცა სხვადასხვა ავტორებთან ტერმინები შესაძლოა რამდენადმე განსხვავდებოდეს ერთმანეთისაგან.
ქუდის ზედაპირის ტიპებია: მშრალი, ლორწოვანი, ჟელატინისებრი, ბოჭკოვანი, ქეჩისებრი, ჯაგრიანი, ქერცლიანი, ფსევდოქერცლიანი, დახეთქილი და სხვა.
კიდეების ფორმები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სოკოს ცენტრალური ნაწილის გაგრძელებაა ქუდის კიდეები, რომლის ფორმაც, ხშირ შემთხვევაში სოკოს იმდენტიფიცირებისთვის ერთ-ერთი მთავარი მახასიათებელია. აგრეთვე კიდეები ატარებენ ინფორმაციას ნაყოფსხეულის აგებულებისა და განვითარების შესახებ. კიდეების ფორმა ასაკთან ერთად იცვლება.
გალერეა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Вавриш П.О., Горовой Л.Ф., Грибы в лесу и на столе, "Урожай", 1993. — გვ. 208, ISBN 5-337-00728-9.
- Кутафьева Н. П., Морфология грибов, Красноярск: Изд. центр Красноярского гос. ун-та, 1999. — გვ. 106—110, 122—123, ISBN 5-7638-0161-X.
- Дудка И. А., Вассер С. П., Справочник миколога и грибника, Киев: „Наукова думка“, 1987. — გვ. 136—137.
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- სოკოს ქუდი — სტატია ენციკლოპედია ბრიტანიკიდან (ინგლისური)
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Moore-Landecker, E: "Fundamentals of the Fungi", page 560. Prentice Hall, 1972.